W pojazdach szynowych występuje pewien charakterystyczny element, którego zadaniem jest podawanie piasku pod koła napędowe. Nazywany jest on piasecznicą. To dzięki piasecznicy możliwe jest poprawienie przyczepności kół do szyn. Takie zabezpieczenie jest szczególnie ważne w przypadku ruszania i hamowania tramwaju lub pociągu. (więcej…)
Boiska sportowe muszą spełniać pewne normy, będąc przy tym funkcjonalne i wygodne w użyciu. Warto pamiętać, że odpowiednio dobrana i pielęgnowana nawierzchnia sportowa ma wpływ na osiągane przez sportowców wyniki. Coraz częściej boiska miast murawy z trawy naturalnej mają sztuczną nawierzchnię. Takie rozwiązanie ma wiele zalet, zwłaszcza w aspekcie inwestycyjno-ekonomicznym: jest znacznie tańsze w budowie i utrzymaniu. Ponadto boiska ze sztuczną nawierzchnią mogą być umieszczone zarówno na przestrzeniach otwartych, jak również zadaszonych halach sportowych. Oczywiście warto pamiętać, że nawierzchnia ze sztucznej trawy nie jest całkowicie bezobsługowa. Aby pozostała w doskonałym stanie przez wiele lat, konieczna jest odpowiednia opieka i zabiegi pielęgnacyjne. (więcej…)
Filtracja to proces, który ma na celu rozdzielenie układu ciało stałe – płyn przy użyciu przegrody porowatej. Rozróżnia się filtrację objętościową, rozdzielającą i oczyszczającą. W filtracji objętościowej, rozdzielenie ma miejsce na usypanej warstwie filtrującej (żwiru, żużla czy piasku) i powierzchniową – przez tkaniny filtrujące – wykonane głównie z wełny, bawełny bądź włókien syntetycznym lub mineralnych. Podział na filtrację rozdzielającą i oczyszczającą stosuje się na podstawie zawartości ciała stałego w zawiesinie. Filtrację rozdzielającą stosuje się do separowania zawiesiny o natężeniu fazy stałej większej niż 1% w celu uzyskania filtratu lub cennego osadu. Oczyszczająca stosowana jest do klarowania zawiesiny o zawartości fazy stałej < 0,1 % w celu uzyskania filtratu.
Kruszywa kwarcowe, do których należą żwir i piasek wykorzystywane są nie tylko w produkcji wyrobów budowlanych. Specjalnie przygotowane stanowią również doskonały materiał filtracyjny przeznaczony do uzdatniania wody pitnej w studniach i oczyszczalniach ścieków. Kruszywo przeznaczone do filtracji musi charakteryzować się bardzo konkretnymi właściwościami fizyczno-chemicznymi. Najważniejszą kwestią jest niska zawartość nadziarna i podziarna. Innymi słowy konieczna jest jednorodność ziaren, która pozwala osiągnąć najlepszy efekt filtracyjna. Ważna jest też duża odporność na ścieralność i uszkodzenia mechaniczne. Jeśli chodzi o skład chemiczny kruszywa muszą odznaczać się dużą zawartością krzemionki, najlepiej jeśli przekracza ona 90%. Inaczej jest w przypadku tlenków wapniowych i magnezowych, aktywnego żelaza i związków siarki – im mniej jest ich w kruszywie tym lepiej. Wszystko to sprawia, że woda przefiltrowana przez kruszywo nie zmienia smaku ani barwy.
Żwiry i piaski filtracyjne stosowane są w jednowarstwowych i wielowarstwowych filtrach w stacjach uzdatniania wody. Wykorzystuje się je równie w oczyszczalniach ścieków oraz do filtracji drenów melioracyjnych. Ponadto w uzdatnianiu wody pochodzącej z własnej studni prawie wyłącznie stosowane są filtry żwirowe.
Technikę piaskowania opracował amerykański żołnierz i wynalazca Benjamin Chew Tilghman ponad 140 lat temu. Legenda głosi, że pomysł użycia piasku do obróbki różnych materiałów powstał, kiedy Tilghman obserwował na pustyni smagane piaskiem okna. Proces piaskowania opatentował najpierw w USA a później w Wielkiej Brytanii. Współcześnie jest to bardzo popularna technika matowienia oraz zdobienia szkła oraz innych materiałów, takich jak ceramika, kamień, tworzywa sztuczne, metale i drewno. Do procesu używane są piaskarki, które znaleźć można w różnych rodzajach, oferujących odmienne funkcje i komfort pracy. Istnieją dwa typy piaskowania: pyłowe i bezpyłowe. Do piaskowania pyłowego wykorzystuje się pistolety inżektorowe bądź ciśnieniowe. Są one podłączone do zasobnika, w którym znajduje się piasek kwarcowy. Piaskowaniem bezpyłowym nazywany jest proces, odbywający się w piaskarkach kabinowych, które posiadają zamknięty obieg ścierniwa.
Piaskarki dzielą się na piaskarki ręczne, półautomatyczne i automatyczne. W ręcznych piaskarkach kainowych cały proces obróbki szkła wykonywany jest przez operatora. Można w nich obrabiać szkło o wysokości 100-120 cm. Urządzenia półautomatyczne wykorzystywane są przede wszystkim do obróbki całych powierzchni szkła. W większości z nich możliwe jest matowienie elementów o wysokości powyżej 160 cm. Proces piaskowania odbywa się ręcznie, natomiast tafla przesuwana jest automatycznie. Najbardziej zaawansowane są piaskarki automatyczne. Po załadowaniu tafli szkła na pas transportujący operator jedynie programuje na paneli dotykowym zakres pracy.
W piaskowaniu używa się kilku rodzajów ścierniw. Najbardziej popularnym i najpowszechniej używanym jest piasek kwarcowy. Oczywiście musi być on starannie przesiany z zanieczyszczeń. Piasek jest ścierniwem ogromnie skutecznym. Z jego pomocą można wyczyścić konstrukcje stalowe, beton czy felgi i karoserię. Wykorzystuje się go także do renowacji obiektów mostowych, czyszczenia cegieł i starych obiektów oraz do hydropiaskowania. W zależności od rodzaju elementów do czyszczenia oraz przepustowości dyszy dobiera się odpowiednią granulację. 0,1 – 0,5 mm do czyszczenia zabytków oraz drobnych elementów, 0,3-1mm do piaskowania felg, karoserii, hydropiaskowania oraz oczyszczania i matowienia elementów metalowych. 0,8 – 1,4 mm lub 1,0 – 3,0 mm zalecany jest przy czyszczeniu konstrukcji stalowych o wysokim stopniu skorodowania lub piaskowania betonu.
Sztuczna trawa jako nawierzchnia sportowa wykorzystywana jest zazwyczaj na trzy sposoby: do budowy kortów tenisowych, boisk wielofunkcyjnych oraz boisk piłkarskich typu „Orlik”. Podłożem dla sztucznej trawy jest piasek kwarcowy. Jego celem jest stabilizowanie ździebeł trawy, a także podniesienie elastyczności podłoża i poprawić poślizg. Piasek, którego używa się ze sztuczną trawą jest piaskiem kwarcowym. Najlepiej nadaje się piasek suszony, który cechuje duże rozdrobnienie. Występuje on w różnej granulacji – od 0,1 mm do 8,0 mm. Dzięki temu możliwy jest prawidłowy dobór ziarnistości do określonego typu trawy i boiska.
Do dziś na kortach tenisowych najpopularniejszym materiałem jest żwir ceglany. Jednakże po każdym rozegranym meczu należy koniecznie go wyrównać. Dobrą alternatywą dla tzw. ceglanki jest sztuczna trawa. Trawa na kortach tenisowych wymaga oczywiście odpowiedniej pielęgnacji. Podczas czyszczenie kortu wyrównujemy i uzupełniamy piasek kwarcowy. Taki zabieg przedłuża żywotność kortu. Czyszczenie kortu polega na szczotkowaniu twardym, uzupełnieniu piasku, szczotkowaniu miękkim i odkurzaniu oraz aplikacji chemii. Dzięki szczotkowaniu twardemu możliwe jest usunięcie mchu, zanieczyszczeń stałych i rozluźnieniu ździebeł trawy i wypełnienia. Podczas uzupełniania piasku rozprowadza się odpowiednią ilość piasku na korcie. Miękkie szczotkowanie z odkurzanie polega na wyciągnięciu piasku i przesianiu celem oddzielenia pyłu i materiałów organicznych oraz zanieczyszczeń z nawierzchni. Ostatecznie wyrównuje się piasek na korcie. Nieco inaczej wygląda trawa na boiskach wielofunkcyjnych, która jest nieco dłuższa niż na kortach tenisowych. Podobnie jednak przedstawia się proces jej czyszczenia. Uzupełnione jest ono o wymiecenie zanieczyszczeń z narożników i obrębu bramek.
Podstawową zaletą jaką daje nawierzchnia ze sztucznej trawy to bezpieczeństwo użytkowania. Poślizg osiągalny na tych nawierzchniach zmniejsza ryzyko skręcenia czy zwichnięcia stawów oraz zmniejsza skutki upadku. Kolejną zaletą stosowania takich nawierzchni jest bardzo niski koszt utrzymania. Zabiegi pielęgnacyjne są zdecydowanie mniej kosztowne niż w przypadku trawy naturalnej. Nawierzchnie trawiaste mogą być wykorzystywane na boiskach sportowych nawet przez okres 15- 20 lat.
Piasek jest luźną skałą osadową, która składa się przede wszystkim z drobnych ziaren kwarcu, a także skaleni i innych minerałów. Maleńkie ziarenka piasku mogły powstać z litej skały, która podlegała erozji. Do tego procesu często dochodzi wskutek niszczącej działalności oceanu. Gdy skały rozbijają się o przybrzeżne klify, obluzowują i odrywają odłamy skalne, wpadające do spienionej wody. Ta z kolei szlifuje ich ostre krawędzie, w wyniku czego powstają otoczaki. Z czasem otoczaki są stopniowo kruszone i ścierane na małe kamyki, a potem na jeszcze mniejsze cząstki – piasek. Oprócz naporu fal do powstawania piasku przyczynić się mogą również niskie temperatury. Woda zamarzająca w szczelinach tworzy lodowe kliny, które kruszą skały. Pewną rolę odgrywa również wiatr, unosząc drobne ziarenka piasku i uderzając nimi o ścianę.
Piasek ma bardzo wiele różnych zastosowań w budownictwie. Jest jednym z podstawowych składników zaprawy murarskiej, tynku i betonu. Z piasku produkowane jest również szkło będące jednym z ważniejszych elementów architektury. Niektóre piaski stosuje się także do piaskowania metalu czy dopełnianiu sztucznej trawy na obiektach sportowych.
Uszlachetnianiem piasku nazywamy proces, który ma na celu opłukanie materiału ze wszelkich zanieczyszczeń. Opłukany piasek zostaje następnie wysuszony, po czym dochodzi do sortowania według charakteryzujących kruszywo właściwości. Tak przygotowany piasek może służyć do piaskowania stali, granitów, produkcji wylewek, zapraw i tynków. Warto podkreślić, ze uszlachetniony piasek stosuje się również w przemyśle odlewniczym oraz jest doskonałym wypełniaczem podczas układania kostki brukowej i płyt chodnikowych. Ciekawym zastosowaniem piasku uszlachetnionego jest stosowanie go w komunikacji szynowej. Wykorzystywany jest do urządzeń zwanych piasecznicami montowanych w lokomotywach.
Zdrowy, gęsty, zielony trawnik to duma gospodarstwa domowego. Aby utrzymać go w dobrej kondycji, niezbędne jest systematyczne dbanie o zieloną połać. Oprócz obowiązkowego, regularnego koszenia warto wykonywać inne, często zaniedbywane zabiegi pielęgnacyjne. Należą do nich zarówno nawożenia, ja i piaskowanie oraz aeracja.
Po co i jak piaskujemy trawnik
Piaskowanie trawnika to posypywanie go cienką warstwą piasku wymieszanego z torfem, ziemią lub glinką. Dzięki takiemu zabiegowi zwiększa się przepuszczalność gleby, a nawozy, woda oraz powietrze przedostają się do głębokich warstw gruntu. Ma to również znaczy wpływ na ukorzenienie – korzenie mają dużo lepsze warunki rozwoju. Piasek wypełnia nierówności, co także stymuluje wzrost nowych pędów i zagęszcza murawę. Porowata struktura piasku zapobiega przestojom wody, która po pierwsze może wypłukiwać elementy trawnika, po drugie powodować wzrost mchu i chwastów. Zabieg ten wykonuje się raz do roku, najlepiej w okresie najintensywniejszego wzrostu korzeni, czyli w okolicach sierpnia i września. Do piaskowania trawnika niezbędny jest suchy piasek połączony ze „wspomagaczem” w postaci m.in. torfu, gliny, kompostu lub kredy. Każdy z tych składników ma inne zadanie. Kompost oraz torf wzbogacają podłoże o składniki pokarmowe, glina poprawia strukturę gruntu piaszczystego, a granulowana kreda podnosi pH gleby.
Aeracja gleby
Innym bardzo ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest aeracja gleby, polegająca na jej napowietrzaniu. Takie działanie ma na celu rozluźnienie gleby, poprawienie jej struktury i ułatwienie wnikania wody i nawozów. Pobudza również rośliny do wzrosty, zwiększa masę korzeni i zdolności regeneracyjne. Po przeprowadzeniu aeracji trawnik staje się bardziej elastyczny, odporny na deptanie i tworzy gęstą, wyrównaną darń. Aerację można przeprowadzić za pomocą wideł, specjalnych butów z kolcami, bądź – w przypadku dużych przestrzeni, używając walca ogrodniczego wyposażonego w kolce lub specjalnych aeratorów mechanicznych.
Piasek jest luźną skałą osadową, która składa się z niezwiązanych spoiwem ziaren mineralnych, przede wszystkim kwarcu. Jego złoża znajdują się na znacznym obszarze Polski. Wraz z innymi składnikami tworzy gleby. Pod wpływem procesów diagenezy i lityfikacji piasek może przejść w skałę osadową zwięzłą, nazywaną piaskowcem, a w przypadków piasków kwarcowych, wskutek metramorfizmu w kwarcyt. Pod względem składu mineralnego wyróżnia się wspomniane powyżej piaski kwarcowe, wapienne lub węglanowe, polimineralne i wulkaniczne. Mimo swej pozornej powszechności piasek jest jednym z najcenniejszych surowców na świecie. To właśnie dzięki niemu możliwe jest m.in. rozbudowywanie aglomeracji miejskich, a to ponieważ należy on do niezbędnych składników bardzo wielu tworzyw wykorzystywanych w czasie prac budowlanych.
Zaprawy murarskie i beton
Żadna budowa nie może odbyć się bez udziału zaprawy murarskiej. Spełnia ona różne zadanie, między innymi wykorzystuje się ją do łączenia ze sobą kolejnych elementów konstrukcyjnych, czyli cegieł i pustaków. Dzięki zaprawie możliwe jest stworzenie ochrony tych elementów przed czynnikami zewnętrzny, pozwala ona także na tworzenie jednolitej powierzchni ścian, uszczelniania konstrukcji oraz wypełniania ubytków. Warto podkreślić, ze zaprawy murarskie wykorzystuje się do wytwarzania pojedynczych elementów i wyrobów budowlanych. Kolejnym podstawowym tworzywem jest beton. Poza piaskiem do jego produkcji wykorzystuje się wodę i spoiwo – cement. Często masę betonową się wzbogaca, używając w tym celu różnych dodatków i domieszek. Pozwala to na uzyskanie produktu o pożądanych właściwościach, fizycznych, chemicznych i estetycznych.
Piasek i szkło
Kolejnym ważnym tworzywem w budownictwie jest szkło. Niegdyś wykorzystywano je najczęściej podczas produkcji okien i drzwi, jednak we współczesnej architekturze obserwuje się wykorzystywanie szkła również przy konstruowaniu całych budynków. Niezbędnym składnikiem do produkcji szkła jest piasek kwarcowy, który wraz z dodatkami takimi jak węglan sodu i wapnia. Wszystkie te składniki rozgrzewa się do 1500 stopni Celsjusza, aż uzyskana zostanie półpłynna masa.
Historia klasycznego betonu, czyli kompozytu powstałego ze zmieszania spoiwa – cementu i wypełniacza – kruszywa sięga budownictwa w Asyrii. Później wykorzystywany był w starożytnym Rzymie czasów republiki. W starożytności używano mieszaniny piasku i drobnych kamieni z zaprawą wapienną do łączenia kamieni w murze i sklepieniach. Rzymianie używali jako zaprawy naturalnej pucolany pochodzącej z popiołów wulkanicznych. Dzięki dodatkowi popiołów wulkanicznych rzymski beton był wodoodporny. Wiele z budowli starożytności zostało wykonanych z betonu, należą do nich np. kopuła Panteonu. W średniowieczu produkcja betonu została zapomniana. Wszystko odmieniło się w gotyku, kiedy zaczęto stosować mieszaninę zaprawy wapiennej z bardzo drobnym piaskiem, z której wytwarzano elementy dekoracyjne. W XIX wieku, po wynalezieniu cementu portlandzkiego, upowszechnił się materiał budowlany zwany betonem. Współcześnie coraz częściej używa się nowoczesnych betonów, jakim jest np. beton polimerowy.
Czym jest beton polimerowy
Beton polimerowy czyli inaczej żywiczny to taki rodzaj betonu, w którym spoiwo cementowe zastąpiono żywicami syntetycznymi. Początki betonu polimerowego można datować już na lata 30 XX wieku. Wtedy to Hermann Staudinger wyjaśnił budowę łańcucha polimerowego. Do wytworzenia betonu żywicznego stosuje się najczęściej kruszywa kwarcowe. Jako lepiszcze natomiast stosowane są syntetyczne żywice chemoutwardzalne. Najczęściej są nimi dwuskładnikowe układy na bazie żywic poliestrowych, poliuretanowych, metakrylowych, winyloestrowych i epoksydowych. Ze względu na niską cenę do produkcji elementów prefabrykowanych najczęściej stosuje się nienasycone żywice poliestrowe. Warto podkreślić, że żywice te są nieznacznie wrażliwe na zawilgocenia kruszywa. Jednak nadmiar wilgoci może wpływać negatywnie na proces sieciowania i właściwości mechaniczne elementu.
Zalety polimerobetonu
Dzięki zastosowanych w jego tworzeniu składników polimerobeton jest zdolny do przenoszenia bardzo dużych obciążeń – można go stosować do wszystkich klas obciążeń. Charakteryzuje się także bardzo dobrą odpornością na agresywne substancje chemiczne oraz całkowitą szczelnością. Co ciekawe jego sztywność zbliżona jest do sztywności żelbetonu przy czym dzięki tej właściwości produkty posiadają większą wytrzymałość mechaniczną. Istotną kwestią jest również jego mrozoodporność, mała chropowatość. To materiał, który nie wymaga konserwacji, nie ulega erozji, co znacznie obniża koszty eksploatacji.
Kruszywo to nic innego jak ziarniste materiały, które szeroko stosuje się w budownictwie, a bez których nie można obyć się podczas wielu prac. Kruszywo jest zazwyczaj pochodzenia organicznego lub mineralnego i stosuje się je głównie do produkcji zapraw budowlanych, betonów oraz do budowy dróg. Kruszywa dzielą się ze względu na sposób pozyskiwania. I tak wyróżniamy kruszywa naturalne, które pochodzą z minerałów rozdrobnionych w wyniku erozji skał lub pozyskiwane są mechanicznie poprzez rozdrobnienie skał litych. Ten rodzaj kruszyw może być uszlachetniony w wyniku przesiewania i płukania. Kruszywa naturalne dzielą się na żwirowe i łamane. Istnieją również kruszywa sztuczne. Wśród nich wyróżniamy te pochodzenia mineralnego, uzyskane w wyniku termicznej bądź innej modyfikacji oraz kruszywa z recyklingu, pochodzenia mineralnego, uzyskiwane w wyniku przeróbki nieorganicznych materiałów, uprzednio wykorzystywanych w budownictwie.
Kruszywa są chętnie i w szerokim zakresie wykorzystywane przez branżę budowlaną. Wystarczy podkreślić, że stanowią one aż 70% objętości betonu i wpływają w istotny sposób na właściwości mieszanki. Kruszywo wykorzystywane w mieszankach betonowych musi być mrozoodporne, a także powinno posiadać odpowiedni stopień nasiąkliwości i wilgotności. W budownictwie stosowane są różne rodzaje betonu, a co za tym idzie i różne rodzaj kruszywa. Tak na przykład w przypadku zwykłego betonu najczęściej wykorzystuje się żwir, bazalt lub granit, do betonu ciężkiego baryty, magnetyty, limonity, do lekkiego natomiast węglanoporyty, keramzyty lub żużle wielkopiecowe. Inny skład mają zaprawy budowlany, ponieważ w tym przypadku stosuje się piasek. Do zaprawy murarskiej wykorzystuje się zwykle piasek kwarcowy łamany ze skał twardych.
Kruszywa oprócz zastosowania w branży budowlanej mogą być także wykorzystywane na co dzień w gospodarstwach domowych, a konkretnie w przydomowych ogródkach czy podwórzach. W tym wypadku kryterium wyboru kruszywa opiera się na guście i kieszeni właścicieli, ponieważ nie muszą one spełniać żadnych funkcji poza ozdobą. Zatem uwagę należy zwrócić głównie na kolor i grubość ziaren. Doskonałym sposobem na wykorzystanie kruszywa na podwórkach jest wyłożenie nim np. podjazdów i ścieżek ogrodowych. Stanowi to doskonałą meliorację, ponieważ na powierzchni kruszywa nie zbiera się woda, nie tworzy się błoto, nawet po obfitych opadach cała woda przenika przez kruszywo i wchłania się w glebę.
Nawierzchnia pokryta sztuczną trawą na pierwszy rzut oka może przypominać wykładzinę podłogową. Wyprodukowana jest zazwyczaj z lateksu, w którym zatapia się włókna polietylenowe i polipropylenowe o różnej gęstości, wysokości i grubości. Warto podkreślić, że materiały, z których zrobiona jest sztuczna trawa bardzo łatwo można przetworzyć w procesie recyklingu. Ponieważ koszty jej utrzymania są niższe niż w przypadku murawy tradycyjnej, coraz więcej inwestorów decyduje się na jej wykorzystanie. Prawidłowy drenaż i dobry rodzaj piasku kwarcowego, stabilizujący nawierzchnię pozwala na korzystanie z boisk pokrytych sztuczną trawą przez wiele lat.
Rodzaj włókna, wysokość, gęstość, ciężar, czyli podstawowe parametry sztucznej trawy wybiera się optymalnie do dyscypliny sportu, do której ma zostać wykorzystana. Do najważniejszych cech takiej nawierzchni należą m.in. przepuszczalność wody, odporność na warunki atmosferyczne, dobre odbicie piłki, łatwość montażu, duża elastyczność oraz wielofunkcyjność. Jako podbudowę pod nawierzchnię stosuje się beton, asfaltobeton oraz kruszywa kamienne. Ponadto podczas układania sztucznej trawy wykorzystuje się piasek kwarcowy i granulat SBR lub EPDM. Dzięki piaskowi kwarcowemu powierzchnia przylega do podłoża, a wygniatanie się trawy jest zminimalizowane. Ważnym parametrem charakteryzującym trawę jest również jej wysokość. Tę w której źdźbła sięgają od 11 do 17 mm wykorzystuje się na kortach tenisowych, do boisk wielofunkcyjnych zalecana jest wysokość 17-25 cm, natomiast murawa piłkarska powinna mieć źdźbła o wysokości od 40 do 70 mm.
Brak pielęgnacji nawierzchni ze sztucznej trawy może doprowadzić do różnych zagrożeń związanych z jej niszczeniem, a co za tym idzie z bezpieczeństwem użytkowników. Dzięki odpowiednim zabiegom nie dojdzie do zablokowania kanałów drenażowych, a trawa będzie utrzymywała prawidłową przyczepność. Do zabiegów takich należy usuwanie materiału biologicznego z trawy, wyrównywanie nawierzchni oraz uzupełnianie kruszywa kwarcowego, utrzymującego źdźbła trawy w pionie.